بازار گرم تعمیرات در آتش گرانی

 در مورد دستمزد تعمیرکاران می‌گوید:

هرچه دلشان بخواهد می‌گیرند. کسی که بالای سرشان نیست. تا حرف می‌زنی می‌گوید این کار را کردم، آن کار را کردم، این‌قدر هم شده هزینه‌اش. پول را می‌پردازی و به دو ماه نکشیده می‌‌بینی وسیله خراب می‌شود و دوباره همان آش و همان کاسه. نو هم که هیچی، قیمت‌ها سر به فلک می‌زند. کلاً بدیِ تعمیر وسایل به خاطر این است که این کار گنگ است و معلوم نیست تعمیرکار چکار کرده. اگر صنف نظارت می‌کرد و از تعمیرکار می‌خواست جداگانه در یک جدول و روی کاغذ نرخ تعمیر هر کاری را به دیوار بزنند تا مردم هم بفهمند خیلی خوب بود.

در مورد خرید وسایل دست دوم می‌گوید:

مسلم است که وقتی خرید وسیله‌ی نو گران باشد، مردم به وسایل دست دوم رو می‌آورند که البته این به نوعی بازی با جان مردم است. به طور مثال الان خیلی از مردم به لاستیک‌های دست دوم رو آورده‌اند، یک جفت لاستیک، بالای یک میلیون تومان است. طرف مجبور است دست دوم بخرد و بعد هم تصادف و... فقط باید خودِ خدا به داد مردم برسد.

برای دختر دم بختم هم نتوانسته‌ام یک وسیله برقی بخرم!

خانم م. ن 52 ساله است. 

می‌گوید: تورا به خدا از خرابیِ وسایل برقی نگویید که کمر آدم را می‌شکند. جنس نو را که نمی‌شود خرید، حتی تعمیر آن هم سخت است.

اضافه می‌کند:

برای خودمان که هیچی، حتی برای دخترم هم که دم بخت است نتوانسته‌ام یک وسیله‌ی برقی بخرم. پول نیست و قیمت‌ها الی‌ماشاالله، به خاطر همین هر کس برای خواستگاری از دخترم زنگ می‌زند، می‌گویم دخترم فعلاً قصد ازدواج ندارد. نداریم که بخریم. باور کنید گاهی اشکم در می‌آید... همین ماشین لباسشویی‌امان قبل از گرانی خراب شد و رفتم یک اتومات بخرم گفت 6 میلیون تومان، نتوانستم بخرم و آن را تعمیر کردم. الان دوباره خراب شده و این در حالی است که قیمت همان ماشین لباس‌شویی سه برابر شده.

از کار تعمیرکاران راضی نیست. 

می‌گوید:

چند وقت پیش کهنه‌شویی داشتم که صدا می‌داد و آن را دادم که تعمیر کنند، به خانه که آوردمش، خشک‌کن آن را هم خراب کرده بودند و کار نمی‌کرد. برخی‌هایشان فقط بلدند از مردم پول بگیرند. والا من که فکر می‌کنم با این اوضاع مردم کلاً باید قید جنس نو را بزنند و به وسایل دست دوم رو بیاورند، همانطور که خودم یک لباس‌شویی دست دوم گرفتم و مدت‌ها از آن استفاده کردم.

نشود تعمیر کرد، دست دوم می‌خریم

محمود پولادستون بازنشسته‌ی علوم پزشکی است.

در مورد خرابی وسایلشان می‌گوید:

تا جایی که بشود تعمیر می‌کنیم، نشود هم دست دوم می‌خریم، نو که نمی‌شود خرید. از نظر گرانی، خیلی وضع مردم خراب است و در این یکی دو ماه بدتر هم شده.

همین اجاق‌گاز و یخچال خودمان، ایرانی است و زود به زود خراب می‌شود و نیاز به تعمیر دارد، همین‌طور چرخ‌خیاطی و تلویزیون‌مان، اما قدرت خرید وسایل نو را نداریم. تعمیرگاه‌ها هم که قربانشان بروم تا جایی که بتوانند گوش می‌برند، در این وانفسا و گرانیِ اجناس، برایشان وقت خوبی است. می‌بینند مردم نمی‌توانند جنس نو بخرند و کارشان لنگِ آنان است، سوءاستفاده می‌کنند. رحم و مروتی ندارند. خیلی‌هایشان هم که ترجیح می‌دهند به جای تعمیر وسایل، کلاً آن را تعویض کنند، خب برایشان هم بهتر و راحت‌تر است. البته من شنیده‌ام تعمیر وسایل در استهبان ارزان‌تر است. همان‌طور که قیمت تره‌بار و بقیه مواد خوراکی در استهبان مناسب‌تر است. خدا را شکر نظارتی هم که نیست!

در مورد خرید وسایل دست دوم می‌گوید:

چرا که نه، خودِ ما خیلی از وسایل‌مان را دست دوم می‌خریم. از کابینت آشپزخانه و اجاق‌گاز گرفته تا تخت خواب و... تازه یک بخاری و یخچال پوسیده هم داشتیم که مدت‌ها روی پشت‌بام بودو سال گذشته آن‌ها را آوردیم و استفاده کردیم.

تعمیرکار ان هم حق دارند

«وسایل‌مان را تعمیر می‌کنیم، چون پول نیست.»

این را علی دیندارلو کارگر شهرداری می‌گوید. او هم از کسانی است که اکثر اوقات وسایلشان را برای تعمیر نزد تعمیرکار می‌برد.

از دستمزد تعمیرکاران راضی نیست. 

می‌گوید: پای خدا در میان است، کارشان بد نیست اما دستمزد زیاد می‌گیرند. البته آن‌ها هم حق دارند. می‌گویند وسایل را گران می‌خریم. خرج و مخارج خودشان هم زیاد است و به هرحال زن و زندگی دارند. البته در استهبان قیمت اجناس نو و حتی تعمیرات خیلی بهتر است، دیده‌ام که می‌گویم.

با خرید وسایل دست دوم موافق نیست و معتقد است:

جنس دست دوم عمر خود را کرده، بخری اندازه‌ی پولش هم برایت کار نمی‌کند.

گرانی وسایل و زیاد شدن سمساری‌ها

سهیلا 33 ساله از افرادی است که عقیده دارد مردم برای تعمیر وسایل‌شان هم مشکل دارند.

می‌گوید: همین تلویزیون خودمان نزدیک به دو ماه است که پسر کوچکم آب روی آن ریخته و خراب شده، تعمیرکار گفته هزینه‌ی آن نزدیک به یک میلیون تومان است. هنوز که هنوزه نتوانسته‌ایم آن را درست کنیم.

می‌خندد...

دو ماه است از دیدن سریال‌های ترکیه‌ای هم عقب افتاده‌ایم.

از تعمیر وسایل‌شان راضی نیست.

می‌گوید: بعضی از تعمیرکاران واقعاً آن‌طور که باید و شاید کارشان را درست انجام نمی‌دهند. سرهم بندی می‌کنند و می‌روند. ماشین‌لباسشویی‌امان کلی لرزش داشت و تعمیرکاری به خانه آوردیم تا مشکلش را حل کند. برای 10 دقیقه کار کردن 200 هزار تومان از ما گرفت. بعد به یک هفته نرسید که دوباره لرزش لباسشویی شروع شد.

سهیلا هم از کسانی است که با خرید وسایل دست دوم موافق است. 

می‌گوید: موافقم و خودم از مشتری‌های پرو پا قرص این اجناسم. چرا الان تعداد سمساری‌ها و اوراقی‌ها در نی‌ریز اینقدر زیاد شده؟ خب به خاطر اینکه مردم توان خرید جنس نو را ندارند.

***

در ادامه بد ندیدیم نظر چند تعمیرکار را نیز در مورد صحبت‌های مردم جویا شویم.

خیلی از افراد توان تأمین هزینه تعمیر هم ندارند 

محمدنبی فولادچنگ نمایندگی محصولات صوتی تصویری دارد و کارش تعمیر و نصب ال‌‌سی‌‌دی و ال‌ای‌دی است. 

می‌گوید: خیلی از افراد توان پرداخت هزینه تعمیر هم ندارند. مردم دستگاه برای تعمیر می‌آورند و کلی اصرار می‌کنند که زودتر کارشان را راه بیندازیم ولی پس از تعمیر، گاهی خیلی زمان می‌برد تا برای تحویل‌گرفتن آن مراجعه کنند و باید چند بار با آن‌ها تماس گرفت. خب این نشان می‌دهد که خیلی‌ها حتی هزینه‌ی تعمیر دستگاه خود را ندارند. متأسفانه قطعات کمیاب و قیمت آن‌ها چند برابر شده و این وسط بازار دلال‌ها خوب می‌چرخد. به نوعی آن‌ها قیمت را تعیین می‌کنند و ما هم مجبورم بخریم. قبلاً ما خیلی از وسایل‌مان را به وسیله‌ی تلگرام از کردستان عراق و افغانستان وارد می‌کردیم اما الان به خاطر وضعیت افغانستان، شرایط سخت‌تر هم شده. البته خیلی از مشتری‌ها هم هستند که پیگیر هزینه‌ی تعمیر وسیله‌ی خود نمی‌شوند. مشتری بوده که هزینه‌ی تعمیر دستگاهش80 هزار تومان شده و خواسته 800 هزار تومان کارت بکشد و به خاطر همین است که بسیاری از تعمیرکاران و خصوصاً تعمیرکاران غیرمجاز سوء‌استفاده می‌کنند، چون نمی‌دانند هزینه‌ی تعمیر دستگاه‌شان چقدر می‌شود. الان مشتری داشته‌ایم که دستگاهش را برای تعمیر برده و تعمیرکار در نهایت چهار میلیون تومان به او فاکتور داده، وسیله‌ای که پس از مراجعه به من فهمید هزینه‌ی تعمیر آن 500 هزار تومان بیشتر نیست. مردم باید بدانند الان شرکت‌های معتبر برای تعمیر، نرخ‌نامه‌ی خودشان را دارند و ما برای انواع دستگاه‌های متفرقه نیز از نرخ‌نامه‌ی استان استفاده می‌کنیم. متأسفانه وضعیت مالی مردم خوب نیست و اکثر وسایلی که مردم تا حدود دو سال پیش قصد تعمیر آن را نداشتند، الان برای تعمیر آن را نزد ما می‌آورند.

فولادچنگ می‌گوید: 

در حال حاضر تعمیر دستگاه‌های قدیمی برای مشتری خیلی به صرفه‌تر از خرید دستگاه‌های جدید امروزی است. الان قیمت دستگاه‌های جدید و امروزی بالای 10 میلیون تومان است و این در حالی است که اصلاً کیفیت دستگا‌ه‌های قدیم را ندارند. واقعاً دستگاه‌های امروزی بی‌کیفیت هستند. 

در مورد دستمزد تعمیر دستگاه‌ها می‌گوید:

دستمزد خدماتی که ما انجام می‌دهیم نسبت به بقیه شهرها و خصوصاً شیراز خیلی مناسب‌تر است. چون کار ما کارِ گنگی است و مردم از آن سردر نمی‌آورند ولی این انصاف تعمیرکار است که چقدر بابت کاری که انجام داده دستمزد بگیرد.

افشین حبیبی از تعمیرکاران وسایل برقی است. مراجعه مردم نسبت به قبل را حدود سه برابر می‌داند و می‌گوید:

حدود ده سال قبل مردم ترجیح می‌دادند وسیله‌ی نو بخرند تا آن را تعمیر کنند ولی الان نه... به خاطر قیمت بالای دستگاه‌ها اکثر اجناس‌شان را تعمیر می‌کنند.

در مورد دستمزد زیاد تعمیرکاران نی‌ریز نسبت به شهرهای همجوار می‌گوید:

شهرهای همجوار نی‌ریز، شهرهایی مانند استهبان هستند که اگر ما بخواهیم دستمزدمان را با آنها مقایسه کنیم باید بگویم بله، ما دستمزد بیشتری می‌گیریم چون اکثر دستگاه‌های برقی مردم نی‌ریز، نسبت به این دو شهرستان لوکس‌تر هستند و بالطبع هرچه دستگاه لوکس‌‌تر باشد هزینه‌ی دستمزد آن هم بیشتر است، به طور مثال هزینه‌ی تعمیر یک دستگاه یخچال بوش هفت هشت میلیون تومان می‌شود، در صورتی که هزینه‌‌ی یک یخچال آزمایش نهایت پانصد- ششصد هزار تومان شود.

خیلی وقت‌ها بعضی از مشتریانی که مراجعه می‌کنند، دستگاه‌هایی برای تعمیر می‌آورند که آنقدر از کار افتاده است که در حالت عادی هیچ کدام از ما حاضر نمی‌شویم از آن‌ها استفاده کنیم.

در مورد اینکه مردم نی‌ریز می‌گویند تعمیرکاران بیشتر تعویض‌کارند تا تعمیر کار می‌گوید:

موافق نیستم. البته ممکن است تا حدودی این حرف درست باشد. خیلی از اوقات نظارت درستی در صدور پروانه کسب اعمال نمی‌شود. خیلی از تعمیرکاران نی‌ریز به طور عملی و تجربی کار انجام نداده‌اند و تنها به یک مدرک فنی حرفه‌ای اکتفا کرده‌اند که مسلماً چنین افرادی وقتی در تعمیر قطعه‌ای می‌مانند، ترجیح می‌دهند آن را تعویض کنند و جالب این‌جاست که دستمزد بیشتری هم از مردم می‌گیرند. همانطور که یکی از مشتریان ما از سروستان یخچالی برای تعمیر آورد که به او پنج میلیون فاکتور داده بودند و ما همان را با 700 هزار تومان تعمیر کردیم. 

نی‌ریز تعمیرکاران خبره‌ای دارد

اسماعیل زارع تعمیرگاه ماشین دارد. او هم به دست خالی مردم اشاره می‌کند و می‌گوید:

اوضاع مردم خیلی سخت شده. قبلاً مشتری ماشینش را برای تعمیر به مغازه‌ی ما می‌آورد و می‌گفت همه‌ی‌ کارهای آن را انجام بده و هر وسیله‌‌ای احتیاج دارد روی آن بینداز، اما الان تا مشتری مراجعه می‌کند از هزینه‌ی آن می‌پرسد و اینکه قطعه چقدر کار می‌کند وبا قطعه‌ی دست دوم هم کارش راه می‌افتد یا نه.

او هم از دلالا ن قطعات شاکی است .

می‌گوید: متأسفانه تولیدکنندگان قطعات مجبورند قطعات را به گونه‌ای بسازند که برایشان ارزان تمام شود و مشتری‌ راحت‌تر بتواند آن را بخرد و همین باعث شده این وسط دلالان نان اصلی را بخورند و جنس بی‌کیفیت با قیمت بالا به دست مشتری برسد. سال 96 قیمت یک دیسک و صفحه 96 هزار تومان بوده، الان همان شده دو میلیون و پانصد هزار تومان. البته برخی از وسایل ماشین مانند سپر، درِ ماشین، لاستیک، رینگ و... را می‌شود دست دوم کار کرد اما وسایل موتوری باید حتماً نو باشد و آن را جایگزین کرد، چون تعمیر آن خرج زیادی روی دست مشتری می‌اندازد و مقرون به صرفه هم نیست. الان بیشتر مردم برای خودروشان رو به خرید وسایل دست دوم آورده‌اند. ما یک مغازه‌ی اوراقی داریم که آنقدر تعداد مشتری‌هایمان زیاد است که حتی وقت جواب دادن به تلفن‌هایشان را نداریم.

در مورد کیفیت کار تعمیرکاران ماشین می‌گوید:

نی‌ریز تعمیرکاران خبر‌ه‌ای دارد، به گونه‌ای که حتی خیلی از مشتریان از شهرهای همجوار برای تعمیر وسیله‌ی نقلیه خود به نی‌ریز مراجعه می‌کنند. در کل مزد تعمیرکاران هم نسبت به تورم و افزایش قیمت قطعات زیاد نشده و تعمیرکاران نی‌ریز نسبت به شهرهای بزرگ مزد زیادی نمی‌گیرند. از آن طرف مردم زورشان برای خرید وسیله به نوفروش نمی‌رسد و مجبورند قطعه‌ ارزانتری را بخرند و روی دستمزد مکانیک و تراشکار فشار می‌آورند. 

گاهی جنس نو را روی دستگاهی گذاشته‌ایم و آن جنس کار نکرده!

علیرضا یاربی تعمیرکار وسایل سردکننده و گرم‌کننده است.

می‌گوید: مراجعه مردم به ما نسبت به قبل خیلی بیشتر شده و این فقط و فقط به خاطر بی‌پولی است. وسایل نو گران است و مردم ترجیح می‌دهند اکثر لوازم خود را تعمیر کنند، حتی بوده وسایلی را که عمر آن به 15، 20 سال می‌رسد، برای تعمیر به مغازه آورده‌اند.

در مورد اینکه تعمیرکاران نی‌ریز دستمزد زیاد می‌گیرند می‌گوید:

به نظر من که این‌گونه نیست. ما اکثر دستمزد کارهایمان را بر اساس نرخ اتحادیه حساب می‌کنیم، البته این را هم بگویم که دستمزد وسایل، به انصاف تعمیرکار هم بستگی دارد.

از کیفیت جنس‌های امروزی راضی نیست. 

می‌گوید: البته برخی از جنس‌های امروز آنقدر بی‌کیفیت هستند که قابل تعمیر نیستند. حتی گاهی جنس نو را روی دستگاهی گذاشته‌ایم و آن جنس کار نکرده!

با این حرف مردم که می‌گویند اکثر تعمیرکاران تعویض‌کارند موافق نیست. 

می‌گوید: خیلی از اوقات تعمیر وسایل برای ما سود بیشتری دارد تا تعویض آن. چون تعمیر وسیله همه‌اش مزد است، در صورتی که در زمان تعویض، دستمزد کمتری نصیب تعمیرکار می‌شود.